കൊച്ചി◾: പ്രൊഫസർ എം.കെ. സാനുവിന്റെ കൊച്ചിയിലേക്കുള്ള വരവ് ആലപ്പുഴയിലെ തുമ്പോളിയിൽ നിന്നായിരുന്നു. എറണാകുളം മഹാരാജാസ് കോളജിൽ അധ്യാപകനായി എത്തിയതോടെ അദ്ദേഹം കൊച്ചിയുടെ പ്രിയപ്പെട്ടവനായി മാറി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്മരണകൾ ഇന്നും മഹാരാജാസ് കോളജിൽ തങ്ങിനിൽക്കുന്നു.
1955-ൽ എം.കെ. സാനു മഹാരാജാസ് കോളജിലെ മലയാളം വിഭാഗത്തിൽ അധ്യാപകനായി যোগদানിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അധ്യാപക ജീവിതത്തിലെ പ്രധാന ഭാഗം മഹാരാജാസ് കോളജിലായിരുന്നു, അവിടെ നിരവധി തലമുറകളെ പ്രകാശമുള്ള വാക്കുകളിലൂടെ അദ്ദേഹം നയിച്ചു. രാഷ്ട്രീയ, സാംസ്കാരിക രംഗങ്ങളിലെ പ്രമുഖ വ്യക്തിത്വങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശിഷ്യന്മാരായിട്ടുണ്ട്. എ.കെ. ആന്റണി, വൈക്കം വിശ്വൻ, മമ്മൂട്ടി തുടങ്ങിയ പ്രമുഖർ ആ കൂട്ടത്തിലുണ്ട്.
ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാലം സാനു മാഷ് അധ്യാപകനായിരുന്നത് മഹാരാജാസ് കോളജിലാണ്. 1983-ൽ സാനു മാഷ് മഹാരാജാസിൽ നിന്ന് വിരമിച്ചു. എങ്കിലും ഓർമ്മകളുടെ ഒരു വലിയ ശേഖരവുമായി അദ്ദേഹം വീണ്ടും മഹാരാജാസിൽ സജീവമായിരുന്നു.
2020-ൽ സാനു മാഷും അദ്ദേഹത്തിന്റെ നാല് ശിഷ്യന്മാരും മഹാരാജാസ് കോളജിൽ ഒത്തുചേർന്നു. 1956-ൽ മാഷ് ആദ്യമായി കോളജിൽ പഠിപ്പിക്കാൻ എത്തിയപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശിഷ്യനായിരുന്ന പ്രതാപചന്ദ്രൻ, മുൻ എം.പി. സെബാസ്റ്റ്യൻ പോൾ, 1967-ലെ ബി.എ. മലയാളം വിദ്യാർത്ഥിനി കനകം, 1981-ലെ എം.എ. മലയാളം വിദ്യാർത്ഥിനി സതീദേവി എന്നിവരായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം ഉണ്ടായിരുന്നത്. നീണ്ട വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം പ്രിയപ്പെട്ട കലാലയത്തിൽ സാനു മാഷിനെ കാണാൻ കഴിഞ്ഞതിലുള്ള സന്തോഷം അന്ന് എല്ലാവർക്കും ഉണ്ടായിരുന്നു.
അന്ന് സാനുമാഷ് പറഞ്ഞ വാക്കുകൾ ഇങ്ങനെയാണ്, “അധ്യാപകരെ എന്നും ഓർക്കുന്ന ശിഷ്യർ ഉണ്ടാകുന്നതിനെക്കാൾ വലിയ സന്തോഷം മറ്റെന്താണുള്ളത്…” അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഈ വാക്കുകൾ അധ്യാപക സമൂഹത്തിന് എന്നും പ്രചോദനമാണ്.
കലാലയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങളിൽ സാനു മാഷിന്റെ അഭിപ്രായങ്ങൾ പലപ്പോഴും ശ്രദ്ധേയമായിരുന്നു. ശാരീരിക ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും മഹാരാജാസ് കോളേജിന്റെ നൂറ്റിയൻപതാം വാർഷികത്തിലും അദ്ദേഹം തന്റെ സാന്നിധ്യം അറിയിച്ചു. ഒരുപക്ഷേ, മഹാരാജാസിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അവസാനത്തെ വരവായിരുന്നു അത്.
story_highlight: പ്രൊഫസർ എം.കെ. സാനു അന്തരിച്ചു; മഹാരാജാസ് കോളേജിലെ ഓർമ്മകൾക്ക് വിരാമം.