**കൊച്ചി◾:** പ്രൊഫ. എം.കെ. സാനുവിന് കേരളം കണ്ണീരോടെ വിടനൽകി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംസ്കാരം ഔദ്യോഗിക ബഹുമതികളോടെ കൊച്ചി രവിപുരം ശ്മശാനത്തിൽ നടന്നു. സാഹിത്യ ലോകത്തിന് അദ്ദേഹം നൽകിയ സംഭാവനകൾ എന്നും സ്മരിക്കപ്പെടും.
നിരവധി തലമുറകളുടെ ജീവിതത്തിൽ അക്ഷരവെളിച്ചം പകർന്ന സാഹിത്യകാരനാണ് സാനുമാഷെന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയും മന്ത്രിമാരും അനുസ്മരിച്ചു. എറണാകുളം ടൗൺഹാളിൽ നടന്ന പൊതുദർശനത്തിൽ മുഖ്യമന്ത്രിയും മന്ത്രിമാരും അന്തിമോപചാരം അർപ്പിച്ചു. ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകളാണ് അദ്ദേഹത്തിന് പ്രണാമം അർപ്പിക്കാനായി എത്തിയത്. സംസ്ഥാന സർക്കാരിനു വേണ്ടി ജില്ലാ കളക്ടർ എൻ.എസ്.കെ. ഉമേഷ് പുഷ്പചക്രം അർപ്പിച്ചു.
എം.കെ. സാനുവിന്റെ അന്ത്യം ഇന്നലെ വൈകിട്ട് 5.35-നായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിര്യാണത്തിൽ സാമൂഹിക സാംസ്കാരിക രംഗത്തെ നിരവധി പ്രമുഖർ അനുശോചനം രേഖപ്പെടുത്തി. കൊച്ചി അമൃത ആശുപത്രിയിൽ ഒരാഴ്ചയായി ചികിത്സയിലായിരുന്നു അദ്ദേഹം. വീഴ്ചയെ തുടർന്ന് പരുക്കേറ്റതിനെ തുടർന്ന് ചികിത്സയിലായിരുന്ന അദ്ദേഹത്തിന് ന്യൂമോണിയ ബാധിച്ചതിനെ തുടർന്ന് ആരോഗ്യനില ഗുരുതരമായിരുന്നു.
എഴുത്തുകാരൻ, പ്രഭാഷകൻ, ചിന്തകൻ എന്നീ നിലകളിൽ അദ്ദേഹം തൻ്റേതായ വ്യക്തിമുദ്ര പതിപ്പിച്ചു. സാനുമാഷ് എട്ടാം കേരള നിയമസഭയിൽ എറണാകുളം മണ്ഡലത്തെ പ്രതിനിധീകരിച്ചു. മഹാരാജാസ് കോളേജ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള വിവിധ കോളേജുകളിൽ അദ്ദേഹം അധ്യാപകനായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംഭാവനകൾ എന്നും ഓർമ്മിക്കപ്പെടുന്നവയാണ്.
സാനുമാഷ് വാർധക്യത്തിലും സാമൂഹിക സാംസ്കാരിക രംഗത്ത് സജീവമായിരുന്നു. കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം, വയലാർ അവാർഡ്, എഴുത്തച്ഛൻ പുരസ്കാരം, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം തുടങ്ങി നിരവധി പുരസ്കാരങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തെ തേടിയെത്തി. പ്രായം ശരീരത്തിന് മാത്രമാണെന്നും നിലപാടുകൾക്ക് അതൊരു തടസ്സമല്ലെന്നും അദ്ദേഹം അവസാന നാളുകളിൽ തെളിയിച്ചു.
1926 ഒക്ടോബർ 27-ന് പഴയ തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യത്തിലെ തുമ്പോളിയിലായിരുന്നു എം.കെ. സാനുവിന്റെ ജനനം. അദ്ദേഹം നാലുവർഷത്തോളം സ്കൂൾ അധ്യാപകനായി ജോലി ചെയ്തു. 1958-ൽ ‘അഞ്ചു ശാസ്ത്ര നായകന്മാർ’ എന്ന അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ആദ്യ ഗ്രന്ഥം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു.
വിമർശനം, വ്യാഖ്യാനം, ജീവചരിത്രം, ബാലസാഹിത്യം തുടങ്ങി സാഹിത്യത്തിന്റെ വിവിധ മേഖലകളിലായി അദ്ദേഹം ഏകദേശം നാല്പതോളം കൃതികൾ രചിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആത്മകഥയുടെ പേര് ‘കർമ്മഗതി’ എന്നാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതികൾ സാഹിത്യലോകത്തിന് എന്നും മുതൽക്കൂട്ടാണ്.
Story Highlights: Kerala bids farewell to Prof. M.K. Sanu with state honors at Kochi Ravipuram crematorium.