ഭോപ്പാൽ വാതക ദുരന്തത്തിന്റെ കറുത്ത ഓർമ്മകൾ ഇന്നും രാജ്യത്തെ വിറപ്പിക്കുമ്പോൾ, ആ ദുരന്തത്തിന്റെ അവശിഷ്ടമായ അതിമാരകമായ മാലിന്യം മധ്യപ്രദേശിലെ പിതാംപൂരിലെത്തിച്ചത് നാട്ടുകാരിൽ വലിയ ആശങ്ക പടർത്തിയിരിക്കുകയാണ്. പിതാംപൂരിനടുത്ത് തർപുരയിലെ ഒരു സ്വകാര്യ കമ്പനിയുടെ സ്ഥലത്ത് 12 നെടുനീളൻ കണ്ടെയ്നറുകളിലായാണ് ഈ മാലിന്യം സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഈ മാലിന്യം പൂർണ്ണമായും നശിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് ഇവിടെയെത്തിച്ചതെങ്കിലും, കണ്ടെയ്നറുകൾ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന സ്ഥലത്തിന് സമീപവാസികൾ ഭീതിയിലാണ്.
ഈ മാലിന്യം സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന സ്ഥലത്തിന് ചുറ്റുമുള്ള ഗ്രാമം പൊലീസ് വലയത്തിലാണ്. കണ്ടെയ്നറുകൾ കാണാവുന്ന വീടുകളിലെ ആളുകൾക്ക് പോലും സ്വന്തം ടെറസിൽ പോകാൻ അനുവാദമില്ല. നൂറുകണക്കിന് പൊലീസുകാരുടെ സാന്നിധ്യം തന്നെ ഈ സാഹചര്യത്തിന്റെ ഗൗരവം വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. നാട്ടുകാരുടെ ആശങ്കകൾക്കിടയിലും, മാലിന്യം പരിസ്ഥിതിക്ക് കോട്ടം തട്ടാതെ നശിപ്പിക്കുക എന്ന വെല്ലുവിളി നേരിടുകയാണ് മധ്യപ്രദേശ് സർക്കാർ.
ഭോപ്പാൽ ദുരന്തത്തിന് കാരണമായ യൂണിയൻ കാർബൈഡ് കമ്പനിയുടെ ഭോപ്പാലിലെ പ്ലാൻ്റിൽ നിന്നാണ് ഈ 337 മെട്രിക് ടൺ മാലിന്യം പിതാംപൂരിലെത്തിച്ചത്. മാലിന്യ സംസ്കരണത്തിന് നാട്ടുകാരുടെ പിന്തുണ അത്യാവശ്യമാണെന്നും സർക്കാർ തിരിച്ചറിയുന്നു. നാട്ടുകാരുടെ പ്രതിഷേധം ശക്തമായതിനാൽ, അവർ അക്രമാസക്തരാകാതിരിക്കാനാണ് ഗ്രാമം പൊലീസ് വലയത്തിലാക്കിയിരിക്കുന്നത്.
കഴിഞ്ഞ ജനുവരി മൂന്നിനാണ് മാലിന്യവുമായി 12 കണ്ടെയ്നറുകൾ പിതാംപൂരിലെത്തിയത്. വിദ്യാർത്ഥികൾ, അധ്യാപകർ, ബിസിനസുകാർ, രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തകർ തുടങ്ങി എല്ലാ വിഭാഗം ആളുകളും തെരുവിലിറങ്ങി പ്രതിഷേധിച്ചു. ഇതിനെത്തുടർന്ന്, കണ്ടെയ്നറുകൾ തുറക്കരുതെന്ന് ജില്ലാ കളക്ടർ പ്രിയങ്ക് മിശ്ര ഉത്തരവിട്ടു. മാലിന്യ സംസ്കരണത്തിന് പൊതുസമ്മതി നേടിയെടുക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ കളക്ടറുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നടന്നുവരുന്നു.
പിതാംപൂരിലെ വ്യവസായ മേഖലയിൽ ഓട്ടോമൊബൈൽ, മരുന്ന്, ഡിറ്റർജന്റ്, കെമിക്കൽ തുടങ്ങി നിരവധി കമ്പനികൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. ഈ വ്യവസായ ശാലകളിൽ നിന്നുള്ള മാലിന്യം മൂലം പിതാംപൂരിലെ ജനജീവിതം ദുസ്സഹമാണ്. ഭൂഗർഭജലം മലിനമായതിനാൽ, മിക്ക വീടുകളിലും ആർഒ ഫിൽറ്റർ ഉപയോഗിച്ചാണ് കുടിവെള്ളം ശുദ്ധീകരിക്കുന്നത്. ത്വക് രോഗങ്ങളും ശ്വാസകോശ രോഗങ്ങളും വ്യാപകമാണെന്നും നാട്ടുകാർ പറയുന്നു. യൂണിയൻ കാർബൈഡിലെ മാലിന്യം തങ്ങളുടെ പ്രദേശത്തേക്ക് കൊണ്ടുവരരുതെന്ന് നാട്ടുകാർ നേരത്തെ തന്നെ നിലപാടെടുത്തിരുന്നു. എന്നാൽ, റാംകി എൻവിറോ എഞ്ചിനീയേഴ്സ് എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന റി-സസ്റ്റൈനബിലിറ്റി എന്ന മാലിന്യ സംസ്കരണ ശാലയുടെ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള സ്ഥലത്താണ് ഇപ്പോൾ മാലിന്യം എത്തിച്ചിരിക്കുന്നത്.
ഭോപ്പാൽ ദുരന്തം നടന്ന് പതിറ്റാണ്ടുകൾ കഴിഞ്ഞിട്ടും, അതിന്റെ ആഘാതം ഇന്നും പ്രകൃതിയിൽ ദൃശ്യമാണ്. 2010-ൽ നടത്തിയ പഠനത്തിൽ, 11 ലക്ഷം ടൺ മണ്ണ് വിഷാംശം കലർന്നതാണെന്ന് നാഷണൽ എൻവയോൺമെൻ്റ് എഞ്ചിനീയറിങ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടും നാഷണൽ ജിയോഫിസിക്കൽ റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടും കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. കഴിഞ്ഞ ജൂണിൽ, ഭോപ്പാലിലെ പ്ലാൻ്റുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ പരിശോധിക്കുന്ന കേന്ദ്ര പരിസ്ഥിതി മന്ത്രി അധ്യക്ഷനായ സമിതി ഇവിടം ശുദ്ധീകരിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. തുരുമ്പെടുത്ത കാർബൈഡ് പ്ലാൻ്റ് ഡീകമ്മീഷൻ ചെയ്യാനും വിഷാംശം ഇല്ലാതാക്കാനും വ്യക്തമായ പദ്ധതി തയ്യാറാക്കാൻ മധ്യപ്രദേശ് സർക്കാരിന് നിർദ്ദേശം നൽകി. ഈ നിർദ്ദേശങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് ഇപ്പോൾ പിതാംപൂരിൽ മാലിന്യം എത്തിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇത് പിതാംപൂരിനെ ഒരു സ്ഫോടനാത്മകമായ സാഹചര്യത്തിലേക്കാണ് നയിച്ചിരിക്കുന്നത്.
Story Highlights: Toxic waste from the Bhopal gas tragedy, stored in Pithampur, Madhya Pradesh, has sparked protests and fear among residents.