എല്ലാ പൗരാവകാശങ്ങളെയും റദ്ദാക്കുകയും പ്രതിപക്ഷ ശബ്ദങ്ങളെ അടിച്ചമർത്തുകയും ചെയ്തുകൊണ്ട് 50 വർഷം മുമ്പ് ജൂൺ 25-ന് ഇന്ത്യയിൽ അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇന്ത്യയുടെ ജനാധിപത്യ ചരിത്രത്തിലെ കറുത്ത ദിനങ്ങളായിരുന്നു അത്.
എഴുപതുകളുടെ തുടക്കത്തിൽ ഇന്ദിരാഗാന്ധി സ്തുതിപാഠകരാൽ ചുറ്റപ്പെട്ടിരുന്നു. അക്കാലത്ത്, അസമീസ് കവിയും കോൺഗ്രസ് നേതാവുമായ ദേവ് കാന്ത് ബറുവ “ഇന്ത്യ എന്നാൽ ഇന്ദിരയെന്നും ഇന്ദിരയെന്നാൽ ഇന്ത്യയെന്നും” പ്രഖ്യാപിച്ചു. 1971-ലെ പാകിസ്താൻ യുദ്ധം രാജ്യത്തിന്റെ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചു. ഇത് വരൾച്ചയ്ക്കും ഭക്ഷ്യക്ഷാമത്തിനും തൊഴിലില്ലായ്മയ്ക്കും വിലക്കയറ്റത്തിനും കാരണമായി, ഇത് ഇന്ദിരാഗാന്ധിക്കെതിരെ പ്രതിഷേധങ്ങൾക്ക് വഴിയൊരുക്കി. ഈ പ്രക്ഷോഭങ്ങളെ സർക്കാർ അതിക്രൂരമായി അടിച്ചമർത്തി.
1975 ജൂൺ 12-ന് 1971-ലെ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഭരണപരമായ ക്രമക്കേടുകൾ നടത്തിയെന്ന കേസിൽ പ്രധാനമന്ത്രി ഇന്ദിരാഗാന്ധി കുറ്റക്കാരിയാണെന്ന് അലഹബാദ് ഹൈക്കോടതി വിധിച്ചു. റായ്ബറേലിയിലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് റദ്ദാക്കുകയും ആറ് വർഷത്തേക്ക് തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് വിലക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ സുപ്രീം കോടതിയിൽ അപ്പീൽ നൽകിയതിനെ തുടർന്ന് ഇന്ദിരാഗാന്ധിക്ക് പ്രധാനമന്ത്രിയായി തുടരാമെന്നും വോട്ടവകാശമില്ലാതെ പാർലമെന്റിൽ പങ്കെടുക്കാമെന്നും ഉപാധികളോടെ അനുമതി ലഭിച്ചു.
ജസ്റ്റിസ് വി.ആർ. കൃഷ്ണയ്യരുടെ വെക്കേഷൻ ബെഞ്ചിന്റെ ഉത്തരവ് പ്രകാരം 1975 ജൂൺ 25-ന് ഡൽഹി രാംലീല മൈതാനത്ത് ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ രാജി ആവശ്യപ്പെട്ട് പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികൾ പ്രതിഷേധ സംഗമം നടത്തി. അതേ രാത്രിയിൽ തന്നെ ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ ശുപാർശയെത്തുടർന്ന് രാഷ്ട്രപതി ഫക്രുദീൻ അലി അഹമ്മദ് രാജ്യത്ത് അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിച്ചു.
അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത് ജനാധിപത്യം കടുത്ത പ്രതിസന്ധി നേരിട്ടു. നിരവധി രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കളെ ജയിലിലടച്ചു. ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ മകൻ സഞ്ജയ് ഗാന്ധിക്ക് നിയമപരമായ ഉത്തരവാദിത്തമില്ലാതെ അധികാരം ഉപയോഗിക്കാൻ അവസരം ലഭിച്ചു. നിർബന്ധിത വന്ധ്യംകരണങ്ങൾ, ചേരി ഒഴിപ്പിക്കലുകൾ, മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങൾ എന്നിവ വ്യാപകമായി നടന്നു.
21 മാസത്തിനു ശേഷം 1977 മാർച്ച് 21-ന് അടിയന്തരാവസ്ഥ പിൻവലിച്ചു. തുടർന്ന് നടന്ന പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ജനതാ പാർട്ടി വിജയിച്ചു. ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ ഭരണത്തിനെതിരെയുള്ള ജനങ്ങളുടെ പ്രതിഷേധം വോട്ടായി മാറി. 1977 മാർച്ച് 24-ന് മൊറാർജി ദേശായിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ജനതാ പാർട്ടി സർക്കാർ അധികാരത്തിൽ വന്നു.
story_highlight: അടിയന്തരാവസ്ഥയുടെ 50-ാം വാർഷികത്തിൽ ഇന്ത്യയുടെ ജനാധിപത്യത്തിലെ കറുത്ത ദിനങ്ങളെ ഓർക്കുന്നു.