ഇന്ത്യയിൽ നിന്നുള്ള ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ പരോക്ഷമായി പാകിസ്ഥാനിലേക്ക് കടത്തുന്നതായി റിപ്പോർട്ട്. ദുബായ്, സിംഗപ്പൂർ, കൊളംബോ തുടങ്ങിയ വിദേശ തുറമുഖങ്ങൾ വഴിയാണ് ഈ കൈമാറ്റം നടക്കുന്നതെന്ന് ഗ്ലോബൽ ട്രേഡ് റിസർച്ച് ഇനിഷ്യേറ്റീവ് (ജിടിആർഐ) പറയുന്നു. പ്രതിവർഷം ഏകദേശം 85,000 കോടി രൂപയുടെ (10 ബില്യൺ ഡോളർ) ഇന്ത്യൻ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ ഇത്തരത്തിൽ പാകിസ്ഥാനിലെത്തുന്നുണ്ടെന്നാണ് കണക്ക്.
വ്യാപാര നിയന്ത്രണങ്ങൾ മറികടക്കാനാണ് ഈ പരോക്ഷ മാർഗം സ്വീകരിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യൻ കമ്പനികൾ ആദ്യം തങ്ങളുടെ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ വിദേശ തുറമുഖങ്ങളിലേക്ക് അയയ്ക്കുന്നു. അവിടെ നിന്ന് മറ്റ് സ്വതന്ത്ര ഏജൻസികൾ ഈ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ പാകിസ്ഥാനിലേക്ക് കയറ്റുമതി ചെയ്യുന്നു. ബോണ്ടഡ് വെയർഹൗസുകളിലാണ് ഈ സാധനങ്ങൾ സൂക്ഷിക്കുന്നത്.
പാകിസ്ഥാനും ഇന്ത്യക്കുമിടയിൽ നേരിട്ടുള്ള വ്യാപാരം സാധ്യമല്ലാത്തതാണ് ഈ സാഹചര്യത്തിന് കാരണം. യുഎഇ പോലുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ എത്തിച്ച ശേഷം ‘മെയ്ഡ് ഇൻ യുഎഇ’ പോലുള്ള സ്റ്റിക്കറുകൾ പതിപ്പിച്ചാണ് വിൽപ്പന. ഈ വളഞ്ഞ വഴിയിലൂടെയുള്ള കയറ്റുമതി ചെലവേറിയതാണെന്നും ജിടിആർഐ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. ഇത് ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ വില വർധിപ്പിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു.
2024-25 ഏപ്രിൽ-ജനുവരി കാലയളവിൽ പാകിസ്ഥാനിലേക്കുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ഔദ്യോഗിക കയറ്റുമതി 447.65 മില്യൺ ഡോളറായിരുന്നു. എന്നാൽ, പരോക്ഷ കയറ്റുമതി ഇതിനേക്കാൾ വളരെ ഉയർന്നതാണെന്നാണ് റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. പഹൽഗാം ഭീകരാക്രമണത്തെത്തുടർന്ന് അട്ടാരി, വാഗ ചെക്പോസ്റ്റുകൾ അടച്ചതോടെ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വ്യാപാര ബന്ധം വഷളായി.
സിന്ധു നദീജല കരാറിൽ നിന്ന് പിന്മാറാനുള്ള ഇന്ത്യയുടെ തീരുമാനത്തോടെ പാകിസ്ഥാൻ കൂടുതൽ കടുത്ത നിലപാട് സ്വീകരിച്ചു. വിദേശ തുറമുഖങ്ങൾ വഴി പോലും ഇന്ത്യൻ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ പാകിസ്ഥാനിലെത്തുന്നത് തടയുമെന്ന് പാക് സർക്കാർ പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇത് ഇരു രാജ്യങ്ങളുടെയും സാമ്പത്തിക ബന്ധത്തെ കൂടുതൽ സങ്കീർണ്ണമാക്കും.
ഇന്ത്യൻ കമ്പനികൾ വിദേശ തുറമുഖങ്ങൾ വഴി പാകിസ്ഥാനിലേക്ക് സാധനങ്ങൾ കടത്തുന്നത് വ്യാപാര ബന്ധത്തിലെ സങ്കീർണ്ണതകൾ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. വ്യാപാര നിയന്ത്രണങ്ങൾ മറികടക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെ കൂടുതൽ വഷളാക്കുന്നു. ഇന്ത്യയിൽ നിന്നുള്ള ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ പരോക്ഷമായി പാകിസ്ഥാനിലേക്ക് കടത്തുന്നത് വ്യാപാര ബന്ധത്തിലെ സങ്കീർണ്ണതകൾ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.
Story Highlights: Indian companies reportedly route goods worth over ₹85,000 crore annually to Pakistan through indirect ports like Dubai, Singapore, and Colombo, bypassing trade restrictions.